"Rukun
Nu Kalarung". demikian judul cerpen berbahasa Sunda yang dimuat di
Suara Daerah No.517, merupakan karya pertama saya yang tampil di media
pada Februari 2016. Kepada Majalah Bulanan PGRI Jabar, saya haturkan
banyak terimakasih atas kesudiannya memuat tulisan saya ini.
______________________________________________________________
(Cijulang, Juli
______________________________________________________________
Carpon Otang K,Baddy
Rukun Nu Kalarung
Jauh samemeh daftar
haji teu weleh mikir, naha sanggup dirina narima balesan atawa ganjaran tina
dosa-dosana ke di tanah suci? Nurutkeun beja cek nu geus ngalaksakaeun ibadah
haji, di tanah suci mah
sagalana bakal ditembongkeun. Hade goreng laku lampah urang di lembur samemehna bakal
dibales.
Pantes ku kitu tea mah, sarerea
ge apal yen Mekkah teh kota suci tempatna kalahiran junjunan alam, nabi ahir
jaman, nyatana Kanjeng Nabi Muhammad
SAW. Sedeng Madinah, kotana cahaya
tempatna nyalindung tina kapoekan hirup jeung rongrongan urang kafir. Kukituna munasabah mun timbul cerminan tina
sagala laku-lampah samemehna bakal dibolekerkeun.
Memang hukumana teu langsung sakumaha nu dibayangkeun kawas dina buku
komik jaman lawas, nu digambarkeun nu sok zinah teh ditojos ku beusi hurung, nu
tara poasa dibelit oray, nu tara zakat disetrika, jeung rea-rea deui gambaran nu matak
pikagetireun. Balasan hukuman didieu moal jiga kitu. Teu aya katerangan yen di
hiji kota bakal dijadikeun naraka tempat nyiksana jalma-jalma nu dosa. Sanajan
saupama hirup kumuh para mangkeluk di eta kota edan ngaleuwihan anjing edan.
Komo deui ieu kota suci Mekkah jeung Madinah kota cahaya. Ngan pedah, ti
baheula nepika kiwari, satiap nu ngalaksankeun ibadah haji sok pinanggih jeung
kaanehan anu ditafsirkeun mangrupa balesan tina laku-lampah di lembur samemeh
mangkat. Mun laku-lampah goreng di lemburna bakal pinanggih hasilna, kitu deui
sabalikna. Cohagna mah mun laku samemehna awuntah didituna sagala gejed,
hararese, sabalikna mun laku samemehna hade didituna sagala lancar.
Mireng kitu Jasim sok jadi was-was oge pikeun ngajalankeun rukun Islam
nu pamungkas teh. Padahal dirina geus mampuh. Lin ukur harta, tapi oge tanaga
jeung raga nu kawilang sehat. Nya tina tekad nu gilig, ahirna Jasim mutuskeun
daftar haji jeung Jumasih, pamajikanana.
Jeung deui sabenerna Jasim teu kaasup boga dosa rongkah samodel zinah,
atawa ceuk paribasa mah tukang bobok-tukang mukakeun anerok. Kitu deui dosa
sabangsa syirik, sabab tara saba dukun atawa mujung ka gunung muja ka guha
jeung jajaluk ka kuburan. Jasim can pernah ngabunuh jalma atawa nganjleng kana
jandela awewe tatangga. Kitu deui pulang-paling atawa kabiasaan panjang
leungeun, sabab hirup Jasim ti beh dituna ge geus kaitung cukup. Jasim lin
pajabat, nu diantarana najan geus
beunghar sok anger kokorobet ngagaksak duit nagara, duitna rakyat. Tapi najan
kitu, jasim anger ngarasa boga dosa nu engkena bakal dibales langsung mun geus tepi
ka tanah suci. Nyeta bakhil alias medit merengkel jahe.
Kadang medit atawa bakil aya kalana teu dianggap dosa gede sabab pakait
ka dirina pribadi. Dina harti teu ngarugikeun batur. Tapi tetep dina hal ieu
bakil kaitung ngalanggar katangtuan jeung aturan nu geus laku. Sabab tina sekian
harta nu kapiboga –utamana nu nu ngaleuyah,
wajib dikaluarkeun zakatna pikeun ngabersihkeun banda nu dipiboga. Sabab
dina harta banda eta aya hak nu lian, kitu ceuk katangtuan agama.
Jasim apal soal eta, sab geus lin sakali dua
kali ngadenge. Dina pangajian mingguan di ka-RT-an, bulanan di masjid jame
atawa ceramah-ceramah liana kaitung dina tivi. Tapi inyana bet asa hoream wae,
sangeuk, ngan henteu we nyebut cadu. Bet asa teu ku ari-ari, harta beunang hese
cape tatahar make kudu aya nu dibikeun ka batur. Nyiar-nyiar ogoan tah jalma nu
masakat teh, kitu pikirna. Teuing teu apal atawa mungkir, padahal di dunia ieu moal aya istilah jalma beunghar
mun taya nu miskin. Batina poek meureun,
yen Gusti Allah mere peraturan eta padahal sangkan nu beunghar bisa mere maweh
atawa babagi kabungah ka nu miskin. Ngabagi kaboga ka nu teu boga, nulung ka nu
butuh nalang ka nu susah, kitu ceuk sompralna. Mangpirang taun jadi jalma
jegud, jasim anger mugem can ngajaran ngaluarkeun zakat sakali-kali acan.
Ayeuna rek munggah haji Jasim ngarasa muriding jeung hemir-hemir,
pisakumahaeun temen balesan engke di tanah suci? Dirina teu bisa ngayangkeun nu
pasti.
**
Ti mimiti kaluar ti lawang imah, ninggalkeun lemah cai tur nepi ka nu
dituju, Jasim teu manggih jeung sesebred pacengkadan. Taya halangan harungan.
Inyana dibere sagala kalancaran di tanah suci. Mulai urusan maktab (asrama),
urusan dahar, proses ibadah nu dipandu ku ketua rombongan. Jasim ngarasa kabeh
lungsur-langsar.
Tapi najan kitu inyana tetep waspada perbawa
rumasa, utamana keur aya di kota Mekkah jeung Madinah. Sabab ceuk sakumaha beja
nu sumebar ti beh ditu, di dua kota ieu
bakal pinanggih hal-hal aheng anu ditafsirkeun mangrupa balesan tina dosa
laku-lampah salila hirupna di lembur.
Timbul pikiran, moal boa Gusti Allah geus ngahampura ka dirina. Buktina
seja indit ti lemah cai nepi ka tujuan bet taya hambatan nu tumiba ka dirina.
Bet asa jauh jeung beja pangalaman nu lian nu pernah pinanggih jeung nu aneh
waktu ibadah haji. Hiji lalaki teu karuh-karuh panonna bareuh jeung nyeri alatan cenah di lemburna sok ngintip
awewe nu mandi di sumur atawa sisi wahangan. Aya nu hese wae cai waktu rek
wudu-nginum atawa mandi alatan di lemburnya sok medit jeung maseakeun cai
irigasi keur ka sawah jeung ka balong. Ah, pokona rea we pangalaman babales
laku nu mindeng kadenge. Malah teu heuleum-heuleum cenah aya oge nu pinanggih
jeung bobogaan lalaki atawa awewe tingaruget dina ayakan akibat di lemburna sok
resep kana daging atah.
Tapi inyana teu amprok jeung nu karitu, lulus banglus we. Berarti
istigfarnya salila ieu ditarima. Pan Gusti Allah ge saeutikna bakal ngahampura
kana dosa atawa ngajauhkeun reregen ku ayana mindeng baca istigfar? Iwal soal
bakil, tapi hade ka sasama. Naha kitu tek geus kaitung cukup lin?
Nepika salamet mulang ka lemah cai, Jasim
ngarasa bungah. Berarti taya gunana salila ieu manehna teu weleh marudah jeung
honcewang alatan tara zakat nepi ka hoream kudu mungah haji. Unggal taun teh
ngan sok ku-ke we ngajawab pananya batur teh. Rukun Islam nu kalima geus
tinekanan sanajan zakat mangrupa rukun nu ka-opatna dilarung.
**
Jasim – nu ngarana jadi Haji Jasim, kawilang someah waktu narima para
tamu nu daratang ngadeugdeug ka imahna. Teu saeutik nu maruji yen inyana geus
bisa nedunan panggilan Illahi ku ngalaksanakeun jarah ka tanah suci. Malah rea
oge nu ngarasa sirik awahing kabita hayang ngalaksanakeun rukun paling purna
ngan orokaya kabates ku dana. Saterusna aya oge nu ngarasa panasaran tur nanya,
naha salila di ditu manggih pangalaman aheng teu, utamana anu aya pakait jeung
kalakuan samemehna?
Ditanya kitu Jasim ukur imut tur nembongkeun
kesan wibawaan . Pokna: “Insa Allah mun do’a jeung istigfar urang ditarima
sebage tobat moal pinanggih jeung hal-hal nu teu dipiharep. Allah Maha
Rahman-Rahim, Maha Welas Maha Asih.”
Kabeh tingarungeuk. Sajaba aya rasa nu nembus kana jero dada, oge
bet ngadadak ajrih. Kitu deui pribumi nu dideugdeug tambah marahmay tur teu
bisa munikeun irung nu kembung basa aya nu pok hareupeun, cenah sabot tas ti mekah mah ieu lalaki teh
paromana jadi cahayaan.
“Percanten ibadah haji akang teh ditampi ku Gusti ari kitu mah,” cek
salah saurang saolah mere kasimpulan, “Insa Allah janten haji mabrur.”
“Amiin..!” walon Jasim ngemplong.
Inyana teu poho sakumaha anu sok dijelaskan ku para anjengan, mun sanggeus balik munggah haji alus ahlak
jeung ibadahna, berarti munggah hajina ditarima. Sabalikna mun teu ngarobah
adat alias balik deui kana laku nu goreng, ibadahna ditolak. Kukituna inyana
mikir, naha taun ieu rek sanggup ngalaksanakeun Rukun Islam nu ka-opat (zakat),
dina hal ieu zakat mal?
Teuteup jeung uteukna nyapu pangeusi imah jeung wangunna nu kawilang
mentereng. Bener-bener sugih manehna teh. Sababaraha gudang bako, mangpuluh
sapi nu digaduhkeun jeung nu kokolakeun husus ku cara ngulikeun marab, geus
jadi cengcelengan nu ngocor saban waktu pikeun kasugemaan hirup kulawarga. Can
ladang mini- marketna nu aya di kota kacamatan, estu teu weleh ngadatangkeun
untung. Mun ngarah mah inyana bisa mungah haji ungal taun, atawa bisa umroh
opat kali dina sataun. Tanah suci bisa
dijieun tempat pambalikan nu kadua, tempat mudik pikeun rohanina. Ceuk pikirna, soal eta mah asa teu kabeuratan sabab hasilna
bisa dirasakeun keur sorangan keneh. Tapi mun ditaburkeun pikeun zakat?
Asana ke heula kudu jadi darmawan kitu mah. Tiap taun kudu ngaluarkeun
sekian persen, memangna banda pamulung nu lagragan ti langit? Ladang cape eung.
Malah samemehna mah pernah kutu cileuh kentel peujit sagala. Sumpah, lin harta
warisan turun timurun ladang korupsi lur, tapi ladang cape!, cek hatena beuki
wangkelang. Munggah haji kakara sakali, kitu ge bari hemar-hemir da rumasa tara
ngaluarkeun zakat.
Ayeuna manehna geus boga gelar haji. Masyarakat beuki hormat jeung
ajrih. Aya hadena mun taun hareup milu ngantri daftar deui. Malah dua bulan
deui dirina hayang umroh, itung-itung ubar sono ka tanah anu suci. Moal aya
halangan-harungan pikeun dirina, jeung barina keur naon ongkoh mikiran nu teu
paruguh cenah.
Saterusna Haji Jasim indit ka biro perjalanan umroh. Inyana mutuskeun
hayang mangkat leuwih awal tina rencana samemehna. Mun taya halangan sabada
musim haji nu anyar ieu.
Tapi teu mangkuk sabara poe, mangpirang sapi manehna leungit aya nu
maling. Ku kajadian eta, sajaba ngarasa haneua, niat indit umroh ge jadi
bolay.(*)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar